Co to jest smog i jak powstaje? Sprawdź, czy urządzenia grzewcze mogą się przyczynić do jego produkcji

Z tekstu dowiesz się:

• co to jest smog,
• jak powstaje smog,
• co możesz zrobić, aby zmniejszyć ilość zanieczyszczeń w powietrzu.

Wysokie stężenie zanieczyszczeń i smog stają się coraz częstszym zjawiskiem nie tylko w największych miastach, takich jak Warszawa lub Kraków. Najbardziej zanieczyszczone miasta w Polsce to Opoczno, Nowa Ruda i Rybnik. Według Najwyższej Izby Kontroli ekwiwalent ilości zanieczyszczeń w powietrzu można w tych miejscowościach przeliczyć tak, jakby każdy mieszkaniec wdychał w ciągu roku dym z 6–8 tys. papierosów!

Według Polskiego Alarmu Smogowego zanieczyszczone powietrze zabija nawet 45000 osób w kraju! Warto także podkreślić, że Polska zajmuje niechlubne, pierwsze miejsce w rankingu najbardziej zanieczyszczonych krajów Unii Europejskiej. Jak sobie poradzić z tym problemem? Jeśli chcesz rozpocząć walkę ze smogiem, najpierw powinieneś dokładnie poznać swojego przeciwnika.

Zobacz też: Jak dbać o czyste powietrze?

Smog Polska – co to jest?

Smogiem nazywa się zjawisko gęstej mgły, która wytworzyła się w sposób nienaturalny. Jest to efekt działań człowieka oraz niesprzyjających warunków przyrody. Smog zawiera wysokie stężenie drażniących, a jednocześnie bardzo szkodliwych substancji, których wdychanie może powodować poważne problemy ze zdrowiem oraz degradację środowiska. Do trujących substancji należą m.in.:

• dwutlenek siarki – powoduje skażenia obszarów naturalnych. W powietrzu się utlenia, a w połączeniu z wodą tworzy kwas siarkowy odpowiedzialny m.in. za powstawanie kwaśnych deszczy;
• tlenki azotu – są trujące dla organizmów żywych. Mogą przyczyniać się do uszkodzeń płuc i powstawania chorób nowotworowych. Ponadto dwutlenek azotu powoduje także zjawisko smogu fotochemicznego.
• tlenek węgla – czyli czad, który jest bardzo niebezpieczny dla ludzi i zwierząt. Tlenek węgla blokuje bowiem przenoszenie tlenu.

To tylko niektóre z wielu związków zawartych w smogu. Poza nimi w gęstej i trującej mgle występują również cząsteczki pyłów zawieszonych – PM2,5 i PM10, które dostają się do płuc i całego krwiobiegu. Mogą one osłabiać czynność płuc, zwiększać ryzyko powstania astmy, zaburzać prawidłowy rytm serca, a także przyczyniać się do powstania raka.

Smog jak powstaje?

Smog zauważalny w Polsce powstaje głównie późną jesienią i zimą (od listopada do lutego), kiedy trwa sezon grzewczy. Jest to tak zwany smog londyński (smog kwaśny) będący efektem bardzo dużego stężenia zanieczyszczeń występujących w powietrzu przy bezwietrznej pogodzie i niskich temperaturach.

Drugi rodzaj smogu, smog fotochemiczny, powstaje w miesiącach letnich. Gdy dni są bardzo słoneczne, temperatura powietrza przekracza 25°C, a na ulicach panuje duży ruch, do atmosfery przedostaje się mnóstwo szkodliwych cząsteczek.

Główną przyczyną powstawania smogu jest działalność ludzka, jednak warunki atmosferyczne, takie jak np. bezwietrzna pogoda, również odgrywają kluczową rolę przy formowaniu się trującej mgły. Zobacz, jaki jest procentowy udział czynników wpływających na kształtowanie się smogu.

56% niska emisja spalin – są to spaliny pochodzące z domowych, starych pieców grzewczych (głównie węglowych) i kotłowni. Choć tzw. „kopciuchy” zostały wycofane ze sprzedaży, a handel nimi przez internet jest nielegalny, zwykłe kotły gazowe także produkują szkodliwe dla środowiska i ludzi zanieczyszczenia.

• 17% przemysł – zwłaszcza paliwowo-energetyczny, elektromaszynowy, chemiczny i spożywczy.
• 13% transport drogowy – głównie samochody na benzynę i ropę, transport ciężki. Pod uwagę należy brać nie tylko emisję spalania paliw, ale też emisję pyłu ze ścierania mechanicznego opon, hamulców, nawierzchni drogowej itp. oraz emisję par (utlenianie się par z systemu paliwowego pojazdu).
• 5% produkcja energii – głównie energii ze źródeł nieodnawialnych, ale też produkcja maszyn i ingerencja człowieka w środowisko naturalne, aby stworzyć miejsca pod budowę nowych elektrociepłowni lub miejskich kotłowni.
• 5% rolnictwo – produkcja maszyn i ich użytkowanie, ale też stosowanie oprysków, w wyniku których do atmosfery przedostają się szkodliwe substancje.
• 4% inne źródła – np. transport morski, kolejowy i lotniczy.

Smog jak zapobiegać?

Jak się okazuje, nawet mniejsza ilość szkodliwych cząsteczek (w porównaniu do np. zanieczyszczeń emitowanych przez zakłady przemysłowe), która jest produkowana regularnie przez niemal każdego właściciela domu, ma największy wpływ na powstawanie smogu. Na ekologiczne zmiany powinny więc być gotowe nie tylko duże korporacje i przedsiębiorstwa, ale też każdy człowiek, który ogrzewa swój dom.

Co możesz zrobić dla środowiska i swojego przyszłego bezpieczeństwa?

1. Sprawdź, w jakim stanie są Twoje urządzenia grzewcze. Jeśli masz jeszcze w swoim domu stary kocioł węglowy, pomyśl, ile materiału potrzebujesz w trakcie każdego sezonu grzewczego, aby pracował on sprawnie. Gdy uznasz, że zużywasz za dużo węgla, co ma wpływ zarówno środowisko naturalne, jak i na Twój domowy budżet rozważ wymianę kotła. Na rynku znajdziesz wiele energooszczędnych, a jednocześnie ekologicznych urządzeń, które są znacznie wydajniejsze niż te stare. Mogą to być np. gazowe kotły kondensacyjne, które do ogrzewania wykorzystują także ciepło ze spalin, lub pompy ciepła, które czerpią energię z odnawialnych źródeł. Dzięki tym urządzeniom można stworzyć energooszczędny dom, a nawet niemal całkowicie ograniczyć rachunki za ogrzewanie.

2. Oceń stan swojego domu. Pamiętaj, że jeśli Twój dom jest nieprawidłowo ocieplony, to nowe urządzenia grzewcze będą musiały pracować z większą mocą. W ten sposób będą zużywać więcej energii do ogrzania budynku. Zastanów się więc, czy Twój dom nie wymaga pełnej termomodernizacji.

Zobacz więcej: Termomodernizacja domu krok po kroku

Jak zwalczyć smog i cieszyć się czystym powietrzem?

Twoje działania podejmowane na rzecz zmniejszania zanieczyszczeń mają bardzo duże znaczenie. Mogą przyczynić się do poprawy jakości powietrza w Twojej okolicy. Dodatkowym benefitem będzie także większa energooszczędność. Gdy wymienisz urządzenie grzewcze i zadbasz, aby nagromadzone w domu ciepło nie wydostawało się na zewnątrz, zauważysz wyraźne obniżenie swoich rachunków.

Nie obawiaj się też, że ceny nowych urządzeń grzewczych przerosną Twoje możliwości finansowe. Zgłoś swój wniosek do programu Czyste Powietrze i uzyskaj dofinansowanie na termomodernizację. Możesz też skorzystać z lokalnych programów antysmogowych lub obniżyć koszt remontu dzięki uldze termomodernizacyjnej.

Zobacz więcej: Kto może uzyskać dotację na nowy system ogrzewania? Zobacz, ile jesteś w stanie zaoszczędzić

Dowiedz się więcej na temat walki ze smogiem i wybierz ekologiczne urządzenia grzewcze!

• Pobierz darmowy e-book i zobacz, jak uzyskać nawet 90% dofinansowania z programu Czyste Powietrze
• Poznaj inne formy dofinansowań
• Skorzystaj z kalkulatora kosztów ogrzewania

Dowiedz się więcej