Jak zabezpieczyć pompę ciepła na zimę?

Z tekstu dowiesz się:

• z jakimi wyzwaniami związana jest eksploatacja pompy ciepła zimą,
• jakie błędy instalacyjne mogą powodować problemy,
• jak prawidłowo i bezpiecznie eksploatować pompę ciepła w niskich temperaturach.

Powietrzne pompy ciepła to urządzenia instalowane na zewnątrz budynku. W związku z tym nieliczna grupa użytkowników zmaga się czasem z problemem tzw. zamarzania pompy ciepła. Co może stać za tym niekorzystnym zjawiskiem?

Zabezpieczenie pompy ciepła przed mrozem – zadbaj o skuteczne odszranianie

Każda powietrzna pompa ciepła w pewnych warunkach zewnętrznych pokrywa się szronem.

To naturalne zjawisko ma miejsce w temperaturach <5℃ i paradoksalnie najbardziej intensywnie przebiega nie podczas silnych mrozów (gdy wilgotność bezwzględna powietrza jest bardzo niska), lecz podczas temperatur dodatnich, ale balansujących w okolicach 0℃.

Zobacz także: Jak działa pompa ciepła powietrzna?

Gromadzący się na parowaczu szron stopniowo powoduje coraz gorszy odzysk energii z otoczenia, w związku z czym pompa ciepła musi poczynić kroki zmierzające do jego usunięcia. W zależności o modelu, może to być realizowane w odmienny sposób. Prosta, aczkolwiek najdroższa dla portfela użytkownika metoda to wykorzystywanie grzałki elektrycznej. Kolejny, bardziej korzystny energetycznie sposób to wykorzystanie energii dostarczonej wcześniej do budynku w procesie ogrzewania. Odwrócenie trybu pracy sprawia, że ciepło pobierane jest z instalacji grzewczej i następnie wykorzystywane w procesie odszraniania. Jeśli proces nie przebiega poprawnie, to pompa nie usunie szronu, a jej praca zostanie zablokowana wraz z komunikatem awarii.

Jak zabezpieczyć pompę ciepła przed zamarzaniem?

Aby uniknąć problemów z pompą ciepła zimą, należy zadbać o odpowiedni, wolny od ograniczeń przepływu zład wody w instalacji c.o. Podłogowe układy bezpośrednie mają wiele zalet, ale należy pamiętać, aby nie wyposażać ich w system sterowania strefowego. W przeciwnym razie należy zastosować bufor włączony do układu równolegle lub szeregowo – wraz z zaworem nadmiarowo-upustowym. Pojemność bufora musi być zgodna z wymaganiami producenta pompy ciepła.

Dla izolacji pompy ciepła przed mrozem istotna jest również temperatura wody w instalacji. Ilość możliwej do pobrania energii podczas procesu odszraniania zależy nie tylko od ilości wody, lecz także od jej temperatury. W związku z tym nie powinno się wychładzać budynków w czasie pory nocnej lub nieobecności domowników. Stabilna, ciągła praca układu z odpowiednią temperaturą zadaną pomieszczeń na poziomie minimum 18℃ jest niezbędna do zapewnienia właściwego funkcjonowania całego systemu. Tymczasem właściciele np. domów letniskowych lub obiektów niezamieszkałych, znajdujących się w trakcie budowy, często próbują mocno ograniczać zadaną temperaturę pomieszczeń – do wartości rzędu 10-15℃. To jednak błąd, za który można zapłacić blokadą pracy pompy.

Czytaj też: Dobór pompy ciepła. Poznaj zasady działania różnych rodzajów pomp do ogrzewania domu i wody

Właściwa praca pompy ciepła na zimę a utrudniony odpływ skroplin

Rozpuszczenie szronu to nie wszystko. Aby zadbać o ochronę pompy ciepła w niskich temperaturach, nie mniej istotne jest także prawidłowe odprowadzenie skroplin. Zwykle stosuje się jedno z dwóch rozwiązań:

• odprowadzenie wprost na powierzchnię ziemi na zasadzie swobodnego wypływu poprzez liczne otwory w podstawie pompy ciepła,
• odprowadzenie poprzez rurę spustową w głąb gruntu.

Właściwe przygotowanie pompy ciepła do zimy musi poprzedzać montaż zgodny z instrukcją instalacji. W pierwszym przypadku pompy ciepła nie należy instalować nad kostką brukową lub inną nieprzepuszczalną powierzchnią. Urządzenie powinno być posadowione na stabilnej podstawie złożonej z dwóch stóp fundamentowych, a pomiędzy nimi oraz w otoczeniu pompy ciepła należy zastosować przepuszczalne podłoże piaskowo-żwirowe. W przeciwnym razie skropliny ściekające na kostkę brukową utworzą grubą warstwę lodu, która zamieni się w niebezpieczne lodowisko.

Odprowadzenie skroplin przez rurę spustową wymaga zastosowania odpowiedniej średnicy rury spustowej. Dla pomp ciepła marki Vaillant minimalna średnica to 100 mm. Początek rury powinien znajdować się tuż pod spodem urządzenia, a jej koniec – poniżej strefy przemarzania gruntu. Tu również należy zadbać o obecność chłonnego materiału podłoża, aby uchronić pompę ciepła przed zamarznięciem.

Zobacz też: Jak uniknąć najczęściej popełnianych błędów przy montażu pomp ciepła? Wybierz sprawdzonego instalatora!

Jak zabezpieczyć pompę ciepła przed zimą – na co jeszcze zwrócić uwagę?

Pompa ciepła na zimę to pompa zamontowana na odpowiedniej wysokości nad gruntem. Odpowiedniej – czyli takiej, która umożliwi bezpieczną pracę pompy także w sytuacji pojawienia się grubej pokrywy śnieżnej. Może to być np. 30 cm nad gruntem.

Nie mniej istotna jest również regularna konserwacja. Wysokiej jakości pompy ciepła są fabrycznie wyposażone w grzałkę tacy ociekowej, która działa podczas odszraniania. Jej awaria może skutkować powstaniem na tacy grubej warstwy lodu. Aby zapewnić prawidłową eksploatację pompy ciepła zimą, warto więc skontrolować pracę grzałki poprzez uruchomienie stosownego trybu testowego w menu serwisowym pompy ciepła. Autoryzowany Serwisant powinien zadbać o czystość lameli parowacza i drożność całej drogi odpływu skroplin. Brudny parownik to bowiem gorsza wymiana ciepła i szybszy proces narastania szronu.

Czytaj również: Jak oszczędzić na ogrzewaniu dzięki pompie ciepła? Wybierz wysokiej jakości urządzenie dopasowane do Twoich potrzeb

Przygotowanie pompy ciepła do zimy wymaga ponadto skontrolowania szczelności układu. Ubytek czynnika chłodniczego prowadzi do niskich temperatur parowania, a w konsekwencji – do częstych cykli odszraniania. Zabezpieczenie pompy ciepła przed mrozem to również zadbanie o prawidłową izolację przewodów chłodniczych w pompach typu split lub rur grzewczych w jednostkach monoblokowych. W ten sposób ograniczysz straty ciepła do otoczenia. Izolacja powinna być wykonana z materiałów UV-odpornych. W przypadku przepustów fundamentowych przewody prowadzone są w rurach osłonowych, które często narażone są na infiltrację wód opadowych. Nawet najlepsza izolacja na nic się nie zda, gdy będzie wystawiona na nasiąkanie wodą. Wszystkie przepusty powinny być wodoszczelne, a takiej szczelności niestety nie zapewni stosowana nagminnie pianka poliuretanowa.

Co jednak zrobić, gdy z jakichś przyczyn pompa ciepła zdążyła się już pokryć rosnącą warstwą lodu? Przede wszystkim nie panikuj. Lód najlepiej usunąć letnią, ale nie gorącą wodą. Następnie warto skontaktować się z serwisem pompy ciepła w celu diagnostyki i znalezienia przyczyny problemu.